انجینری GIS

انجینری سیستم اطلاعات جغرافیایی (Geographic Information System)

با توجه به پیشرفت‎های به دست آمده در دهه‎های اخیر در زمینه تولید دیتاهای مکانی (از نظر حجم، محتوی، دقت و سرعت)، بکارگیری روش‎های مؤثر و کارا به منظور مدیریت و استفاده از این دیتاها اجتناب ناپذیر است. از سوی دیگر، این حجم عظیم از دیتاهای مکانی، زمینه‎های جدیدی را برای استفاده از آن‌ها ایجاد نموده که این امر دامنه کاربران این دیتاها را به شدت افزایش داده است. مصداق بارز این امر، وجود نقشه‌‎ها و دیتا‎های مرتبط با مکان بر روی دستگاه‌‎های همراه امروزی و استفاده از آن‌ها توسط کاربران معمولی برای تحلیل‎های روزمره می‎‌باشد. از این رو، توسعه روش‎های نوین برای مدیریت این اطلاعات (اعم از ذخیره‎سازی، بازیابی، تحلیل و نمایش آن‌ها) ضروری است.

انجینری سیستم اطلاعات جغرافیایی (Geographic Information System)، دوره‌ای است آموزشی و پژوهشی از مبانی انجینری سروی و جیودزی که سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی موضوع اصلی آن را تشکیل می‌دهد و طبیعتا با علوم دیگر مثل سنجش از دور (Remote Sensing)، فتوگرامتری (Photogrammetry)، جیودزی (Geodesy)، آب‌نگاری (Hydrography)، نقشه سازی رقومی (Digital mapping)، کارتوگرافی رقومی (Digital Cartography)، علوم زمین (Geo Science)، جغرافیا (Geography) و برنامه نویسی (Programing) در ارتباط بسیار نزدیک قرار دارد.

انجینری سیستم‎های اطلاعات جغرافیایی (GIS)، با بهره‎گیری از فناوری‎های ارائه شده در زمینه‎هایی مانند سخت‎ افزار و نرم‎ افزار کامپیوتری، علوم کامپیوتر و ریاضی، علوم اطلاعات مکانی و فناوری اطلاعات، بستری مناسب را برای مدیریت و تعامل بهینه با دیتا‎های مکانی در اختیار سطوح مختلف کاربران قرار می‎دهد. به طور خلاصه (GIS) را می‎توان شاخه‎ای از علم دانست که هدف آن فراهم نمودن امکانات مورد نیاز برای تعامل بهینه با دیتا‎های مکانی می‎باشد. توسعه روش‎های کارا جهت ورود دیتاهای مکانی، توسعه کمی و کیفی تحلیل‎های مکانی قابل انجام بر روی دیتاها، توسعه محصولات قابل استحصال از دیتا‎های مکانی و در نهایت بهبود روش‎های نمایش و ارائه نتایج حاصل به کاربران، از عمده فعالیت‎هایی است که در این حوزه انجام می‎شود. بنابراین دامنه فعالیت آن بسیار گسترده بوده و می‎توان گفت که کلیه رشته‎هایی که بخشی از دیتاهای خود را از زمین به دست می‎آورند از کاربران (GIS) محسوب می‎شوند.

موضوع رشته انجینری سیستم اطلاعات جغرافیایی، اخذ، ذخیره سازی، بازیابی، مدیریت و پردازش دیتاهای مکانی و توصیفی از طریق، نقشه‎های مکانی، موضوعی، دیتاهای آماری و همچنین نمایش و کاربرد اطلاعات حاصله بصورت گرافیکی، رقومی و متنی جهت تعیین موقعیت، شکل و سایر خصوصیات پدیده‎ها می‎باشد.

برای موفقیت در دوران تحصیلی و شغلی رشته (GIS) مهارت‌های گسترده‎ای لازم است. تحقیقات انجام شده نشان می‌دهد اغلب کارفرمایان نیازمند افرادی هستند که دارای یک الی چند مورد از مهارت‌های زیر باشند:

– قدرت تحلیل دیتاهای پیچیده سنجش از دور و (GIS)

– تسلط و تخصص کامل در علم (GIS)

– تسلط بر نرم افزار (Arc GIS) و (Web GIS)

– برنامه نویسی

– مهارت در تهیه، توسعه، پردازش و مدیریت دیتاها

– مهارت در تجزیه، تحلیل، مدل سازی و تهیه نقشه‌ها

– مدیریت پروژه

– تکنسین‌های حرفه‌ای در زمینه سنجش از دور و (GIS)

در حال حاضر بیشترین درخواست شغل برای این رشته در سطح جهانی مربوط به برنامه نویسان است. بخصوص برنامه نویسانی که مهارت لازم در برنامه نویسی (Desktop GIS)، (Web GIS) و (Mobile GIS) دارند. پس از برنامه نویسان، تکنسین‌های (GIS) که در زمینه کار با دیتا‌های مکانی و نقشه‌ها، آماده سازی، بارگذاری، ویرایش و ترسیم نقشه‌ها مهارت کافی داشته باشند از شانس خوبی برای شاغل شدن برخوردار هستند. متخصصات (GIS) در رتبه سوم درخواست کارفرمایان قرار دارند. آن‌ها معمولا برای مدیریت تیم (GIS) یا به عنوان یک مشاور (GIS) در سازمان‌های مختلف فعالیت می‌کنند. بنابراین علاوه بر داشتن مهارت‌های پایه‌ای لازم در زمینه (GIS) و سنجش از دور، باید مهارت‌های مدیریتی خوبی هم داشته باشید.

امروزه در اختیار داشتن دیتاهای بروز و استخراج اطلاعات مورد نیاز از این دیتا‌ها دارای اهمیت زیادی می‌‏‏‏باشد. در این رابطه (GIS) به عنوان ابزاری مهم در مدیریت دیتا‌های زمین مطرح می‏باشند که با فراهم ساختن امکان یکپارچه سازی دیتاهای حاصل از منابع مختلف، امکان استخراج اطلاعات مورد نیاز و کشف ارتباطات پیچیده و ناپیدای ما بین پدیده‌های مختلف را فراهم می‌نمایند.

دیتاهای زمینی، در بسیاری از علوم مورد نیاز می‌باشند لذا (GIS) پاسخگوی نیازهای طیف وسیعی از کاربران و سازمان‌ها می‌باشند. که از جمله می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

– مدیریت منابع طبیعی

– مدیریت محیط زیست

– مدیریت حیات وحش

– مدیریت حوادث غیر مترقبه

– مدیریت امکانات شهری

– مدیریت منابع آب

– شاروالی‌ها

– سروی جیولوجی

– معادن و پترولیوم

– مسکن و شهرسازی

– جیومورفولوجی

– زراعت

– نظامی

– هوا و فضا

– مطالعات اتمسفری و جوی و هواشناسی

– مطالعات دریا و اقیانوس نگاری

البته کاربرد (GIS) تنها به موارد فوق خلاصه نمی‌شود و  با توجه به نیاز هر منطقه یا کشور می‌تواند کاربردهای متفاوتی داشته باشد. برای مثال منطقه‌ای از کره زمین مانند کشورهای اروپایی در پایگاه‌های اطلاعات و ثبت اسناد و املاک، محیط زیست و نگه‌داری نقشه‌های توپوگرافی از این سیستم استفاده می‌کند. کشوری مانند کانادا در برنامه ریزی جنگل‌ها، حجم درختان و چوب قابل برداشت، شناسایی راه‌های دسترسی به جنگل و آنالیز حجم پوشش جنگلی از سیستم (GIS) بهره می‌برد. کشورهایی مانند چین و ژاپن از این سامانه برای نظارت و مدل سازی تغییرات زیست‌ محیطی استفاده می‌کند. آمریکا هم بیشتر برای برنامه ریزی شهری و شهرداری از (GIS) بهره می‌برد.

در انتها می‌توان گفت رشته (GIS) یکی از رشته‌هایی است که بازار کار بسیار خوبی در کشور افغانستان و سایر کشورهای دنیا دارد. که برای موفقیت هر چه بیشتر در تحصیل و بازار کار این رشته باید از مهارت‌های برنامه نویسی و داده کاوی خوبی برخوردار بود. علاوه بر این قدرت تحلیل نرم افزارهای تخصصی (GIS) و سنجش از دور نیز فرصت‌های شغلی بهتری برای دانش‌آموختگان فراهم می کند.